نخستین حکومتی که در ایران بر پایه ی مذهب شکل گرفت، سلسله ی ساسانیان بود. با توجه به رسمیت یافتن دین زرتشتی بوسیله ی اردشیر بابکان، پایه های قدرت دین استوار گشت و کسب قدرت و شکل گیری نهاد دین آغاز شد. هرچند در دورانی خاص، اتحادی بین دو نهاد حاکمیت و دین، دیده می شود، اما در بیشتر موارد، شاهد تضاد بین آنها نیز هستیم. توجه به بروز این اختلافات و علل بوجود آورنده ی آنها از جمله مسائلی است که به آن ...

فصلی را به وضع دین زرتشتی قبل از تشکیل شاهنشاهی ساسانی، یعنی در دوره های ماد، هخامنشینی و اشکانی اختصاص دادیم تا به موقعیت دین زرتشتی و نقش و مقام روحانیان در گذشته آشنا شویم، و علت جذب شدن سریع آنها به همکاری با اردشیر و دودمان ساسانی بهتر قابل درک شود. فصل بعدی ما را چگونگی تشکیل حکومت ساسانی تشکیل میدهد که در آن کلیه زمینه هایی که منجر به روی کارآمدن ساسانیان شد، مورد بحث قرار خواهد گرفت . خ...

چکیده  فتح ایران توسط اعراب تحولی عمیق در ایران پدید آورد. این حادثه موجبات تغییر ساختار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را فراهم آورد. در مواجهه با وضعیت جدید جریان های گوناگونی در ایران شکل گرفتند؛ در این میان کسانی بودند که با نفی و انکار شرایط جدید سعی کردند همچنان با اتکا به عناصر و مؤلفه های هویت ایران باستان خود را معرفی نمایند ازجمله آن ها موبدان هستند. مسأله ما در این پژوهش این است که موب...

در این مقاله، بخش کوچکی از تمثیل سغدیِ مانویِ «پسرک کر و لال» که از زبان مانی برای یکی از روحانیون زرتشتی نقل شده، بازسازی شده است. متن این تمثیل که مشتمل بر چندین قطعه دست‌نویس به زبان و خط سغدی است، در مجموعه دست‌نویس‌های لنینگراد قرار دارد که سال‌ها پیش دانشمند روسی راگوزا آن را منتشر کرده بود و چندی بعد نیکلاس سیمز ویلیامز آن‌ها را پس از ویرایش مجدد، بازسازی کرد. در این مقاله، قطع? تاکنون منت...

در این مقاله، بخش کوچکی از تمثیل سغدیِ مانویِ «پسرک کر و لال» که از زبان مانی برای یکی از روحانیون زرتشتی نقل شده، بازسازی شده است. متن این تمثیل که مشتمل بر چندین قطعه دست نویس به زبان و خط سغدی است، در مجموعه دست نویس های لنینگراد قرار دارد که سال ها پیش دانشمند روسی راگوزا آن را منتشر کرده بود و چندی بعد نیکلاس سیمز ویلیامز آن ها را پس از ویرایش مجدد، بازسازی کرد. در این مقاله، قطع? تاکنون منت...

چکیده اصطلاح اصناف برای محترفه و اهل صنعت و بازار و کسبه در دوره قبل از صفویه رواج داشته است ، ولیکن در دوره صفویه خاص تجار و پیشه وران محسوب می شده است و بعضاً در قالب تشکیلات پیشه وری و کسبه و تجار به صورت گروه ها، انجمن ها فعالیت می کردند. این تشکیلات دارای ساختاری درونی یا داخلی ، که شامل سلسله مراتبی چون کدخدا، استاد، شاگرد و پادو می شد و مقامات بیرونی( مدیریت شهری) چون کلانتر و نفی...

وجود تشکیلات اداری و حکومتی در ایران باستان بلاشک بر می گردد به زمان امپراتوری بزرگ هخامنشیان که از نظر دودمان « هخامنشی » و از طایقه ی « پاسارگاد » یکی از طوایف مهم قبیله ی پارس و از نظر ملّیت آریایی و ایرانی بودند توانستند تشکیلات اداری و دولتی منظم و همراه با شیوه های جدید که در عصر باستان بی نظیر بود را بوجود آورند. ایشان جایگزین دولت های بزرگی مانند سومر، کلده، آشور و دولت آریایی ماد گردیدن...

بررسی رابطه دین و سیاست یا به عبارتی نقش سیاسی روحانیون یا نیروهای مذهبی از مهمترین موضوعات جامعه ایران در سده اخیر می باشد. اهمیت این موضوع در دهه های اخیر که از سویی شاهد پدیده هایی نظیر انقلاب اسلامی ایران و از سوی دیگر رشد بنیادگرایی اسلامی هستیم، با در نظر گرفتن این امر که فرایند مدرنیسم یا نوسازی در اغلب کشورها در جهت تضعیف سنت ها و به ویژه سنت های مذهبی عمل کرده است، دو چندان می شود. این...

چهارتاقی نویافتة میل‌میله‌گه یکی از آتشکده‌های دورة ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده‌های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهارتاقی که هستة اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری است، متشکّل از چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف می‌باشد که پیرامون آن را راهرو طوافی احاطه کرده است.در داخل این آتشکده، سکّویی جهت قرار گرفتن آتشدان (آدوشت) و تعدادی پایة گچی وسنگی قرار دارد که در نوع خود م...

تلاش حاکمان ساسانی برای استقرار حکومت، ایجاد تحوّلی عمده در نظام حکومتی پیشین و پایه‌ریزی نظمی نوین بود. بانیان این حکومت، میراث حکومت اشکانی و حکومت‌های پیش از آن را پیش ‌رو داشتند؛ آنان از یک سو با معنای شاهنشاهی که مرده‌ریگی از اشکانیان و حکومت‌های پیش از آن بود و از سوی دیگر با اندیشه‌های دینی زرتشتی که میراث دودمان‌های برجای مانده در پارسِ پس از هخامنشیان بود آشنایی داشتند. کار اصلی فرمانروا...